“อาการปวดศอกด้านนอก” (Tennis Elbow)… ไม่น่ากลัวอย่างที่คิด
” กลุ่มอาการปวดกล้ามเนื้อ เส้นเอ็นทางด้านนอกข้อศอก ซึ่งเกิดจากการอักเสบตรงบริเวณที่ยึดเกาะของกล้ามเนื้อที่ใช้ในการกระดกข้อมือ (Extensor muscles group of forearm) สาเหตุเกิดจากการใช้ศอกหรือข้อมือมากเกินไป เช่น หิ้วของหนักหรือเป็นเวลานาน เล่นกีฬาอย่างหนัก พบได้บ่อยในกีฬาเทนนิส จนเกิดการบาดเจ็บของกล้ามเนื้อเอ็นซ้ำๆ อาจมีอาการปวดร้าวบริเวณศอกด้านนอกเมื่อมีการใช้งานกล้ามเนื้อนั้น หรือร้าวถึงข้อมือได้ อาการจะปวดมากขึ้นขณะเคลื่อนไหวข้อมือหรือศอก เช่น การกำมือยกของ บิดผ้า พบบ่อยในกลุ่มนักกีฬาเทนนิส และกลุ่มแม่บ้าน “
วิธีการตรวจร่างกายด้วยตนเอง
1. มีอาการเจ็บหรือปวดบริเวณรอบ ๆ ปุ่มกระดูกข้อศอกด้านนอก หรือบริเวณกล้ามเนื้อข้อศอกจะมีอาการมากขึ้นเมื่อต้องเกร็งกล้ามเนื้อในการกระดกข้อมือ หรือเหยียดนิ้วมือ
2 . มีจุดกดเจ็บบริเวณข้อศอกทางด้านนอก
3. ผู้ป่วยควํ่ามือและกระดกข้อมือขึ้นต้านแรง ในขณะเหยียดข้อศอก ผู้ป่วยจะเจ็บอย่างมากทางด้านนอกของข้อศอก
การรักษาโดยไม่ผ่าตัด
1.1 การดูแลตนเอง
– ระยะอักเสบรุนแรงให้พักการใช้งานและหมั่นประคบเย็นเพื่อลดอาการปวด และอักเสบ
– กรณีที่อาการปวดเฉพาะที่หรืออาการอักเสบลดลง อาจใช้น้ำอุ่นประคบร่วมกับการยืดกล้ามเนื้อ
1.2 การรักษาทางกายภาพบำบัด
นักกายภาพบำบัดจะตรวจร่างกาย เพื่อทราบพยาธิสภาพของการยึดรั้งหรือการอักเสบว่าเกิดบริเวณใด และระยะดำเนินโรคอยู่ระยะเฉียบพลันหรือเรื้อรัง เพื่อวาง
แผนการรักษาที่ถูกต้องและเหมาะสม การรักษาทางกายภาพบำบัดมีหลายวิธี ได้แก่
– ใช้ความร้อน-เย็น การใช้คลื่นเสียง (ultrasound ) ในระยะที่มีการอักเสบเฉียบพลัน แนะนำท่าออกกำลังกายเฉพาะ เพื่อให้เหมาะสมกับระยะของโรค
– การใส่อุปกรณ์รัดตรงบริเวณต้นแขน(Tennis elbow cuff) โดยมีจุดประสงค์ให้กล้ามเนื้อที่ใช้ในการกระดกข้อมือทำงานลดลง และลดแรงกระชากของกล้ามเนื้อที่จุดยึดเกาะกับ
กระดูก เป็นการป้องกันไม่ให้มีการบาดเจ็บซํ้า
1.3 การรักษาทางยา
– การรับประทานยาเพื่อลดการอักเสบของกล้ามเนื้อและเส้นเอ็น เช่น NSAIDs
– การฉีดยาสเตียรอยด์เข้าตรงบริเวณจุดยึดเกาะของกล้ามเนื้อซึ่งจะลดการอักเสบ ได้ดี แต่ไม่ควรทำ มากกว่า 3-4 ครั้งต่อปี เพราะอาจทำให้เส้นเอ็นขาด
. การรักษาโดยการผ่าตัด สำหรับผู้ป่วยที่มีพยาธิสภาพมานานๆ และรักษาโดยไม่ผ่าตัดไม่ได้ผล
การป้องกัน
1.หลีกเลี่ยงการทำงานหนักหรือซ้ำเป็นเวลานานที่ต้องขยับข้อมือขึ้นลงซ้ำๆ กระดกข้อมือแรงๆและกำมือแน่นๆ เช่น การบิดผ้าแรง
2. กรณีที่เป็นนักกีฬาเทนนิส ควรฝึกตี เทนนิสอย่างถูกวิธีตั้งแต่ต้น ออกกำลังกายเสริมกล้ามเนื้อที่ใช้ในการตีเทนนิส ให้อุ่นเครื่องก่อนออกกำลังกายและออกกำลังอย่างไม่หักโหม ออกกำลังกายอย่างเพียงพอไม่หนักเกินไป ถ้ามีการบาดเจ็บให้หยุดพัก อุปกรณ์เทนนิส ควรเลือกขนาดด้ามจับที่เหมาะสม ใช้หน้าไม้ Tennis ขนาดใหญ่ ใช้เอ็นที่ขึงไม่ตึงเกินไป
3. ในคนทำงานหนักติดต่อกันเป็นเวลานาน ใช้แขนมากๆ ควรพักบ่อยๆ เพื่อป้องกันไม่ให้กล้ามเนื้อ และเส้นเอ็นบาดเจ็บ บริหารด้วยการยืดเหยียดกล้ามเนื้อเป็นประจำ
ท่าการบริหารและยืดเหยียดกล้ามเนื้อ
1. ยืดกล้ามเนื้อแขน มือ นิ้วมือ
-โดย ยกแขนระดับไหล่ ใช้มือข้างหนึ่งดันให้ข้อมือกระดกขึ้น-ลง ปลายนิ้วเหยียดตรงค้างไว้ นับ1-10 แล้วปล่อย ปฏิบัติ 6-10 ครั้ง/เซต
.
2. ยืดเหยียดกล้ามเนื้อที่ใช้กระดกข้อมือขึ้น ( Extensor muscles of forearm )
– โดยกำมือไปทางด้านหลัง เหยียดศอกตรง ค้างไว้ นับ1-10 แล้วปล่อย ปฏิบัติ 6 -10 ครั้ง/เซต
3. บริหารการกำ-แบมือ
– ฝึกกำแบ เพื่อเพิ่มการเคลื่อนไหวของข้อนิ้วมือ และกำลังกล้ามเนื้อภายในมือ หรืออาจถือลูกบอลในฝ่ามือก็ได้
4.บริหารการกระดกข้อมือขึ้น-ลง
– อาจใช้ดัมเบลหรือขวดน้ำเพื่อเป็นน้ำหนัก ต้นแขนวางข้างลำตัว ข้อศอกตั้งฉาก 90 องศา กระดกข้อมือขึ้น-ลง ค้างไว้ นับ 1-10 แล้วปล่อย ปฏิบัติ 6 -10 ครั้ง/เซต
5. บริหารกล้ามเนื้อเหยียดนิ้วมือ
– โดยวิธีใช้ยางวงคล้องระหว่างนิ้ว พยายามเหยียดนิ้วออกต้านแรงกับยาง
หมายเหตุ
หลังการออกกำลังกายควรให้ความรู้สึกสบายที่บริเวณข้อศอก หากมีอาการปวดมากขึ้น ควรปรึกษานักกายภาพบำบัดค่ะ
กภ.ทาตยา รัชตาธิวัฒน์
นักกายภาพบำบัด